5 Nisan Basın Açıklaması
Sayın Basın Mensupları
Son günlerde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan öğretmenlerin atama ve yer değiştirme yönetmeliği taslağının 17. maddesiyle engellilerin öğretmen olarak atanma koşulları ağırlaştırılarak öğretmenlik mesleğini seçme hakları kısıtlanmaya çalışılmaktadır. Bu anlayış ayrımcı ve önyargılı yaklaşımın yeni bir göstergesidir. Kendisi ayrımcı uygulamaların sona erdirilmesiyle görevli bir bakanlığın çıkarmak istediği yönetmelikle bizzat ayrımcılık yapıyor olması son derece talihsiz bir olaydır. Genel olarak engellilere yönelik hizmetlerin büyük bir bölümünde bir eliyle veriyor görünüp diğer eliyle verdiğini geri alan takiyeci bir zihniyetle karşı karşıyayız.
Yönetmelik Taslağının 17. maddesinin 1. fıkrasının a) bendine göre, Bir engellinin öğretmenliğe atanabilmesi için “Doğuştan ve sonradan herhangi bir nedenle bedensel özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranının yüzde kırk ve üzerinde ve atanacağı alanın öğretmenliğini yapabilecek durumda olduğunu sağlık kuruluşlarından alacağı sağlık kurulu raporuyla belgelemek” gerekmektedir.
Oysa Sağlık Kurulu, bir kişinin sadece engellilik derecesini, sağlık durumunu belirleme ve değerlendirme konusunda uzmandır. Hangi gruptaki, hangi derecedeki engellinin hangi alanda öğretmenlik yapabileceği konusu ayrı bir uzmanlık, ayrı bir bilgi ve deneyim gerektiren husustur. Sağlık kurulunun işi değildir.
4.3.2006 tarih ve 26098 sayılı resmi gazetede yayınlanan yürürlükteki Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 6. maddesinin ç) fıkrasında; “ …bedensel engelli adaylar bakımından; bedensel engelinin öğretmenlik görevini yürütmesine engel olmadığına Bedensel Engelli Değerlendirme Komisyonunca karar verilmiş olmak” şeklindeki düzenleme şimdiki taslağa göre çok daha doğru bir düzenlemeydi. Bu düzenlemenin yeni çıkarılacak yönetmelikte aynen korunmasının taslaktaki 17. maddenin tamamı için yeterli olacağı kanısındayız.
Yönetmelik taslağının 17. maddesinin 2. fıkrasının b) bendine göre, Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı, Yabancı Dil, Müzik, Rehber Öğretmen, Sosyal Bilimler gibi görme düzeyi ne olursa olsun görme engellilerin en başarılı olabilecekleri alanlarda atama koşulu olarak görme alanı ve renk algılama bozukluğu olmamak koşulunun aranması da akla ve bilimsel gerçeklere aykırı bir düzenlemedir. Söz konusu alanlarda halen çok başarılı öğretmenlik yapan görme engelli öğretmenlerin bulunduğu görmezlikten gelinmektedir. Ayrıca günümüzde bilgisayar teknolojisinin sağladığı olanakların görme engellilerin öğretmenlikteki başarılarına çok büyük katkıda bulunduğu gerçeği de unutulmamalıdır.
Bu bölümdeki düzenlemeye göre adeta toplumla dalga geçercesine görme engellilerin öğretmen olarak atanacağı alanlar arasında resim öğretmenliği de sayılmıştır. Kamuoyuna görme engellilere resim öğretmenliği yapma yolu açılıyor şeklinde sunulan bilgiler de bilimsel gerçeklerden uzaktır.
Yönetmelik taslağının 17. maddesinin 4. fıkrasında; Ortopedik engeli olan adaylar beden eğitimi, atölye ve laboratuar öğretmenliğine atanamazlar” denilmektedir. Beden eğitimi öğretmenliğine atanamaması anlaşılabilir bir husustur. Ancak ortopedik engel düzeyine bakılmaksızın “atölye ve laboratuar öğretmenliğine atanamazlar” denilmesi haksız ve yanlış bir yaklaşımdır. Ortopedik engelli olan bir kişinin engellilik derecesi sağlık kurulu raporuyla belirlendikten sonra atölye ve laboratuar öğretmenliği yapıp yapamayacağı konuyla ilgili uzmanlardan oluşan bir komisyonca değerlendirilmelidir.
Taslağın 17. maddesinin 5. fıkrasına göre ise öğretmenliğe atanabilmek için genel yüz hatlarını bozan yanık, yara gibi olumsuzluklar bulunmaması koşulu istenerek adeta yakışıklı, manken öğretmen adayları aranmaktadır. Bu ayrımcı anlayışın kurumsallaşması halinde yarın okul yöneticileri aynı koşulları okullarına alacağı öğrencilerde de aramaya kalkarsa sürpriz olmayacaktır.
Söz konusu yönetmelik taslağının bu haliyle kesinleşmesi durumunda üniversitelerin öğretmenlikle ilgili bölümlerinden mezun olan engelli öğretmen adaylarına siz dört yıl boşuna okudunuz, biz sizin öğretmen olmanıza izin vermiyoruz denilmiş olacaktır. Nerede kaldı fırsat eşitliği, nerede kaldı çalışma özgürlüğü.
Yönetmelik taslağının 17. maddesi başta görme engelliler olmak üzere tüm engelli öğretmen adayları arasında büyük bir huzursuzluk, büyük bir endişe yaratmıştır. Altınokta Körler Derneği yapılan yanlışlıktan dönelmesi için Milli Eğitim Bakanlığını önceden uyarmayı sosyal sorumluluk anlayışının bir gereği saymaktadır. 5 Nisan 2010
Halil Köseler
Altınokta Körler Derneği Eğitim Sekreteri
